Stop de crisis

In de raadsvergadering van 9 november is de begroting  voor 2023-2026 behandeld. Hieronder leest u de visie van PvdA Westland op de begroting.

Voorzitter,.
Vandaag is een heugelijke dag. Een nieuw college presenteert haar plannen en hoe zij dat gaat
betalen. Na een jaar stilstand kan het college aan de slag met de problemen van de armoede, de
woningnood, de zorg, de economie en het milieu. Grote problemen die gezamenlijk met Rijk,
provincie en regio opgelost moeten worden. Samenwerken aan een langere termijn visie zodat we
kunnen bepalen welke stappen we in deze college periode kunnen zetten om over pakweg 10 jaar
resultaten te zien.
Helaas is het collegewerkprogramma in navolging van het coalitieakkoord een opsomming van
leuke dingen en het oplossen van kleine probleempjes. Cosmetisch opknappen van Westland door
gele zakken en bovengrondse containers weg te halen zonder daar ondergrondse milieuprakjes
voor terug te laten komen. Meer geld voor het weghalen van onkruid en het opleuken van centra
met plantenbakken zonder nieuwe groene parken en ecologische zones. Nieuwe pogingen om de
woningnood cosmetisch aan te pakken met tijdelijke woningen voor jongeren, arbeidsmigranten en
vluchtelingen zonder gewone woningen voor hen te bouwen.
Nog steeds zien de ondernemers in de gemeenteraad de gemeente als verdienmodel, verdienen
aan dure koopwoningen voor buitenstaanders, besparen op de zorg, besparen op sociale
voorzieningen, zodat de gemeente extra geld kan uitgeven aan het bedrijfsleven. Geen extra geld
naar bestrijding van de armoede, geen extra geld naar goedkope woningbouw, geen extra geld
naar preventie om de zorg te ontlasten. Nee, op deze gebieden blijft het aanmodderen en wordt de
schuld gelegd bij de inwoners in nood. “Echte Westlanders hebben geen steun nodig want die
werken hard en rooien het zelf wel” is het meest gehoorde excuus. En arbeidsmigranten en
vluchtelingen moeten niet zeuren want anders blijven ze toch lekker weg.

Voorzitter,
U hoort het al, de PvdA is wederom teleurgesteld, in de plannen van de lokale partijen die deze
gemeente al jaren domineren. In Westland zit het partij-establisment bij de lokale partijen en het
CDA. Zelfs Westland Verstandig komt na 10 jaar schoppen tegen de CDA-colleges niet verder dan
wat aanpassingen in de marge. Het groots aangekondigde “wij gaan alles anders doen want er is
met gemak 40 miljoen vrij te maken” en “wij doen oud voor nieuw” resulteert in een greep uit de
kas voor een wooninvesteringsfonds en een groenfonds. Een onderzoek moet uitwijzen of “oud
voor nieuw” wel mogelijk is. Wanneer zijn de resultaten van dit onderzoek bekend en wanneer
komt het college dan met voorstellen voor het schrappen van oud beleid?
De PvdA vindt dat de armoede, woningnood, zorg en het wantrouwen tussen overheid en burgers
voortvarend moeten worden aangepakt.
De nieuwe wet Schuldhulpverlening biedt de mogelijkheid om preventief aan de slag te gaan.
Vroegsignalering van betalingsproblemen maakt de inzet van budgetcoaches mogelijk. Mensen die
de gemeente niet vertrouwen kunnen naar schuldhulpmaatjes uitwijken maar primair ligt de
hulpverantwoordelijkheid bij de gemeente. Actief helpen om een beroep te doen op bijstands- en
subsidieregelingen, actief helpen met kwijtscheldingen van gemeentelijke belastingen i.p.v. boetes,
actief helpen om het uitgavenpatroon op orde te krijgen, actief helpen om schulden te saneren
door via de gemeentelijke kredietbank schulden op te kopen. De gemeenteraad heeft al deze
maatregelen in de nieuwe Beleidsregels Schuldhulpverlening al mogelijk gemaakt. Is de uitbreiding
van het aantal budgetcoaches nu al gestart?
Steun aan maatschappelijke organisaties zoals de voedselbank om de problemen op te vangen
zolang de gemeente haar werk nog niet gedaan heeft. Mensen moeten verzekerd zijn van hun
eerste levensbehoeften zoals voedsel, woning en nutsvoorzieningen, dus uithuiszettingen en
afsluitingen moeten voorkomen worden. Op dit punt overweegt de PvdA met een motie te komen.
De nieuwe Huisvestingswet die volgend jaar moet ingaan biedt de mogelijkheid om woningen
gerichter te verdelen. PvdA Westland heeft vorige maand een motie mede ingediend die inspeelt
op deze nieuwe ontwikkelingen. Toch is dit niet voldoende. Het door het college voorgestelde
wooninvesteringsfonds kan beter besteed worden voor de bouw van betaalbare huur- en
koopwoningen dan een paar mensen te helpen met de aankoop van hun huis. Volgens de PvdA
zal dit slechts prijsopdrijvend werken zodat het voordeel grotendeels naar de projectontwikkelaars
zal gaan. Heeft het college dit mogelijk nadelige effect meegerekend?
De PvdA is wel blij dat de ontwikkelcapaciteit van de gemeente niet meer verloren gaat aan kleine
experimenten zoals kluswoningen, Tiny houses en woonboten. Reguliere woningen hebben voor
ons de voorkeur. Nu nog de bouw van peperdure woningen ombuigen naar betaalbaar bouwen
zodat we echt wat aan de woningnood kunnen gaan doen. Wat vindt het college van de
voornemens van de provincie om 1/3 sociaal èn 1/3 betaalbare woningen in nieuwbouwplannen
verplicht te stellen?
Huisvesting van jongeren, arbeidsmigranten en vluchtelingen in tijdelijke huisvesting heeft niet de
voorkeur van de PvdA maar is wel beter dan geen huisvesting of huisvesting bij de tuinders. De
huisvesting op Elsenbosch van Homeflex laat zien dat tijdelijke woonunits ook verantwoord kan.
PvdA Westland heeft dan ook weinig begrip voor het schrappen of halveren van de reeds
bestaande plannen voor arbeidsmigrantenhuisvesting. Kan het college vertellen hoeveel concrete
bedden bij tuinders nu zijn toegezegd om de honderden geschrapte bedden te vervangen?
Ook de preventie in de zorg komt maar niet van de grond. De sociale makelaars en
jongerenwerkers doen hun best net als de mensen van het Sociaal Kernteam maar aan echte
preventie komen zij niet toe. Te weinig jongeren, ouderen en armen worden bij beginnende
problemen gesignaleerd. Door het gebrek aan wijkcentra, aan sociaal contact en aan overleg
blijven problemen zoals eenzaamheid, laaggeletterdheid, armoede, drank- en drugsmisbruik,
huiselijk geweld te lang onopgemerkt. Meer contact met organisaties die sociale problemen
kunnen signaleren zoals scholen, kinderopvang, huisartsen, sportverenigingen, voedselbank, etc.
is noodzakelijk. Heeft het college al contact met het SKT (sociaal Kern  Team) wat er nodig is om dit te bereiken?
PvdA Westland is wel tevreden over het voornemen van het college om met zorgaanbieders te
spreken over meer verpleeghuis en revalidatiebedden en over meer koffiemomentjes tijdens de
huishoudelijke zorg. Wanneer denkt het college meer duidelijkheid te hebben over de concrete
invulling hiervan?

Voorzitter,
Daarmee komt de PvdA aan haar laatste aandachtspunt, het wantrouwen van de overheid in haar
burgers en andersom. Met de campagne rond betalingsproblemen van burgers door de hoge
energieprijzen is een goede stap gezet om de gemeente van haar beste kant te laten zien.
Jammer dat de wethouder de motie van PvdA Westland eerst nog ontraadde maar goed dat hij
alsnog op zijn schreden is teruggekeerd. Nu de ambtelijke en bestuurlijke cultuur van afhouden
wijzigt in behulpzaamheid hoopt de PvdA dat dit zich voortzet op andere terreinen van de
gemeentelijke dienstverlening. Niet hinderen en vertragen door oneindig extra gegevens te vragen,
door beslistermijnen oneindig te verlengen, door onbegrijpelijke, niet te vinden
aanvraagprocedures en formulieren maar hulp bieden aan burgers en bedrijven die dat nodig
hebben. Wat is het college precies van plan om deze cultuurverandering te bereiken?

Voorzitter, tot zover de eerste termijn van PvdA Westland.

Voorzitter,
PvdA Westland wil het college bedanken voor de uitgebreide reactie op de eerste
termijn van de raad. In navolging van het college bedanken wij ook de organisatie
voor het vele werk dat zij de afgelopen weken heeft verzet in de voorbereiding van
de begroting en de bespreking hier in de raad. PvdA Westland moest, net als
andere fracties, wel zoeken in de eerste termijn van het college naar de
beantwoording van onze vragen. De antwoorden die wij vonden komen er op neer
dat het college het ook nog niet weet. Niet weet waar het geld ‘oud voor nieuw’
gevonden kan worden, niet weet of het aantal budgetcoaches afdoende is voor de
aanpak van de armoede, niet weet of er een prijsopdrijvend effect zal optreden door
de hulp bij het aankopen van een starterswoning en niet weet hoeveel bedden voor
arbeidsmigranten er bij de tuinders gaan komen. Graag hoort PvdA Westland nog
wel wat het college vindt van haar motie dat afsluitingen en huisuitzettingen moeten
worden voorkomen, niet alleen nu maar ook na de winter.
Toch ziet PvdA Westland nieuw elan, de wil om problemen aan te pakken ondanks
het feit dat nog niet alles duidelijk is. Dat hiervoor uit de algemene middelen geld
wordt gereserveerd zodat de komende jaren gewerkt kan worden aan het groener
maken van Westland en voor het aanpakken van de woningnood snapt de PvdA,
tenslotte is het ‘oud voor nieuw’ geld nog niet gevonden. Ook mooi dat over de
precieze besteding van dit groenfonds en wooninvesteringsfonds nog verder
gesproken wordt met de gemeenteraad.
Opvallend is wel dat Westland Verstandig zich onvoldoende gehoord voelt. Maar
liefst 25 van 48 moties zijn van hun hand, waarvan wij er overigens 8 mede hebben
ingediend.
Zoals uit onze eerste termijn blijkt liggen de zorgen van de PvdA vooral bij de
woningnood, de armoede en de zorg.
Gisteravond werden wij blij verrast met het akkoord dat het college heeft gesloten
met de provincie en het rijk voor de bouw van 1500 tijdelijke flexwoningen voor
onze jongeren, de spoedzoekers en de statushouders. Hoewel de PvdA de
oplossing meer ziet in permanente betaalbare woning wordt met dit akkoord de
eerste nood aangepakt. Onze complimenten zijn op zijn plaats. Ook het traject voor
statushouders met versnelde opname in het Fletcher Hotel met veel aandacht voor
de inburgering, het tijdelijk huisvesten in flex en dan de huisvesting in reguliere
woningen lijkt een goed plan. Wel rijst de vraag hoelang men in flex mag blijven
zitten en wat er gebeurd als daarna geen reguliere woning beschikbaar is.
Ook blijft onze vraag uit de eerste termijn onbeantwoord wat het college vindt van
de nieuwe bouwwensen van de provincie. Daar is tenslotte de wens uitgesproken
om voor nieuwe bouwprogramma’s eenderde sociaal, eenderde betaalbaar en
maximaal eenderde duur af te spreken. Zoals u weet is dat ook de verdeling
waarvoor de PvdA al tijden pleit.
Ook werden wij blij verrast met het antwoord in eerste termijn dat het college de
armoede wil aanpakken door meer voorlichting te geven over de regelingen,
vroeger te signaleren dat er betalingsproblemen zijn, meer hulp te bieden en alles
onder te brengen in één loket. Om dit aan te moedigen dienen wij de motie over
betere voorlichting mede in. Ook de vlotte uitbetaling van de energietoeslag en de
huidige campagne waarin mensen met betalingsproblemen opgeroepen worden om
hulp te vragen geeft de burger moed. Misschien kan het vertrouwen in de overheid
op deze wijze lokaal wat hersteld worden. Op korte termijn kunnen wij in ieder
geval nog niet zonder voedselbank dus wij dienen de motie over verdere steun
graag mede in. Mocht het toch mislopen en mensen in betalingsproblemen komen
dan vragen wij in een motie om energieafsluitingen en uithuisplaatsingen te
voorkomen.
Ook op het punt van de zorg spreken de voornemens van het college ons aan. Ook
hiervoor zal het ene loket het aanvragen makkelijker maken. U wilt de wachtlijsten
aanpakken door echt te werken aan preventie. Zou het 10 jaar oude voornemen
van één plan voor één gezin en een integrale, door u holistisch genoemde, aanpak
eindelijk van de grond komen? De zege van de PvdA heeft u. Graag horen wij van
u hoe we dit vorm kunnen geven en welke afspraken we daarover met het Sociaal
kernteam en Vitis gaan maken. Ook het realiseren van 80 verpleeghuisbedden is
een goed idee, hoewel de opmerking dat er nu voldoende capaciteit is en de
realisatie pas op termijn nodig is riekt naar uitstel. U kent het spreekwoord toch?
Van uitstel komt afstel? Ook de opmerking dat er voldoende gedaan wordt om
eenzaamheid tegen te gaan valt bij ons verkeerd. Mondige zelfredzame ouderen
kunnen naar de paar ontmoetingscentra of naar de incidentele maaltijden en
spelletjesmiddagen. Maar ouderen die slecht ter been zijn of wat vergeetachtig
moeten maar door vrijwilligers geholpen worden. Dat zelfde geld voor de jeugd.
Geen ontmoetingsplekken van hen. En als ze elkaar op straat ontmoeten dan zijn
het opeens ongewenste hangjongeren. Niet iedereen heeft nu eenmaal het geld of
de zin om bij een vereniging te gaan. Ook de sociale makelaars en de
jongerenwerkers hebben hier weinig te bieden. Hier ligt nog een schone taak voor
het college, toch?

Voorzitter,
Zoals u uit mijn bijdrage heeft kunnen horen is de PvdA grotendeels positief over
de voornemens van dit college. Het is jaren gelden dat wij zo’n sociaal plan en
begroting hebben gezien. Wij geven dit college dan ook het voordeel van de twijfel
en zullen de begroting steunen. Wel zijn benieuwd naar de antwoorden op onze
laatste vragen de de uitwerking van deze plannen die wij gezamenlijk als
gemeenteraad ter hand gaan nemen

Nico de Gier,

Fractievoorzitter PvdAWestland

Reageren? [email protected]